بسم الله الرحمن الرحیم
مادر : بازم داری فیلم خشونتی تماشا میکنی_
فقط بازیهای کامپیوتری، درسته؟!
پسر : اینم یـــه جور ... آخرین فیلم نبرد در عراقه!
پدر : این خوبه ... بدبختانه این بازیهای
کامپیوتری، خشونت آدما رو تشدید میکنه ...
روزنامه ایران نوشته : حالا دیگر دست خودتان است که با یک کلیک، به صف انبوه تماشاگران بپیوندید یا به کل از خیر دیدن صحنههای دلخراش بگذرید. نمونهاش فیلم سوزاندن خلبان اردنی به دست داعش؛ فیلمی که دیدن آن واقعاً دل میخواهد و اعصاب پولادین.
مگر میشود نشست و مرگ یک انسان را آن هم به این شکل
فجیع تماشا کرد و بعد انگار نه انگار که چنین صحنهای دیده شده، دوباره پی کار
خود رفت؟! یا اینکه صحنه سربریدن آدمها با آن همه قساوت و تصاویر خونین را دید
و همان آدم قبلی بود؟ اصلاً چه چیزی باعث میشود بعضی از مردم به دیدن چنین
تصاویری اشتیاق نشان دهند؟! آیا خواست تهیه کنندگان این گونه فیلمها و عکسها،
بارها و بارها دیده شدن صحنههای فجیع جنایتهایشان نیست؟!
دکتر پرویز روزبیانی، روانشناس،
«جوانان را بیشترین قشری میداند که به
تماشای صحنههای فجیع تمایل نشان میدهند : «
جوانان حساس
و زود رنج هستند و علاوه بر آن تجربه کافی ندارند و به همین دلیل هم هست در
مواقعی که باید روی احساسات و رفتار خود کنترل داشته باشند، نمیتوانند این
کنترل را به درستی اعمال کنند و به همین دلیل هم بسیاری از مواقع شاهد رفتار
هیجانی و احساسی از سوی آنها هستیم.
افراد میانسال و مسن، غالباً به دلیل
تجربهای که دارند و دورانی که گذراندهاند کمتر دچار این احساسات هیجانی
میشوند، بنابراین در مواجهه با شرایط مشابه، رفتار آرامتر و منطقیتری از خود
نشان میدهند».
روزبیانی
: «جوانان باید امکاناتی داشته باشند که هیجان خود را
تخلیه کنند. یکی از راههایی که باعث تخلیه هیجان جوانان میشود، ورزش و حضور
در اماکن ورزشی مثل استادیومهاست اما متأسفانه اینگونه اماکن به اندازه کافی
وجود ندارد و در دسترس جوانها قرار نمیگیرد.
تعداد اماکن تفریحی زیاد نیست و
از سویی دیگر شرایط اقتصادی هم اجازه نمیدهد جوانها در مکانهای مناسب و به
شیوه درست، هیجان خود را تخلیه کنند. همین مسأله باعث به وجود آمدن خشونت در
آنها میشود که متأسفانه در برخی موارد، تبعات و آثار ناخوشایندی
دارد.
بسیاری از نزاعها و قتلهایی که به دنبال آن اتفاق میافتد،
نتیجه همین کنترل نشدن و سوق ندادن روحیه روانشناختی جوانها در مسیر درست
است».
وقتی جوانان خشن میشوند، چه اتفاقی میافتد؟ دکتر روزبیانی
:
« ایجاد خشونت در جوانان که نتیجه شرایط نامساعد اقتصادی و نبود امکانات لازم
زیرساختی و فرهنگی است، به شکلگیری عقدههای روانی در آنها منجر میشود. وقتی
خشونت در وجود انسان ریشه دواند اما به انجام اعمال خشونتآمیز منجر نشد، دیدن
صحنههای خشن نظیر ویدئوها و عکسهای فجیع، به گونهای به این هیجانات پاسخ
میدهد. گاهی دیده میشود بعضی افراد با دیدن چنین صحنههایی به جای اینکه
ناراحت و متأثر شوند، حالت سرخوشی پیدا میکنند.
به هرحال جوانان کنجکاو هستند
و وقتی در محیطهای کوچک و با امکانات محدود زندگی میکنند، ممکن است دچار
عقدههای روانی شوند که البته این، فقط مختص کشور ما نیست و در همه جا وجود
دارد».
روزبیانی میگوید: «به یاد داشته باشید بیماران روانی همیشه
افرادی نیستند که در بیمارستانهای روانی بستریاند. بسیاری از آنها بین ما
زندگی میکنند و اگر درمان نشوند، ممکن است اعمال غیرقابل انتظاری از آنها
سربزند».
مجید ابهری، آسیب شناس اجتماعی هم
گفتههای دکتر روزبیانی را تأیید میکند و
میگوید: «متأسفانه بیشتر افرادی که اینگونه فیلمهای فجیع را تماشا میکنند و
آنها را به اشتراک میگذارند جوانان بین 13 تا 25 سال هستند.
تا قبل از این نوجوانان و جوانان نمیتوانستند صحنه سربریدن یک حیوان را نگاه
کنند اما امروزه سربریدن انسانها را به سادگی تماشا میکنند و هیچ گونه اثری
بر عاطفه، فکر و روح آنها نمیگذارد، البته این نبود اثر گذاری از نظر ظاهری
است. در واقع اثر اینگونه صحنهها در ذهن و فکر افراد باقی میماند و به شکل
کابوس، استرس و اضطراب در آنها نمایان میشود. از سوی دیگر اگر اینگونه
صحنهها عامل مؤثری برای تحریک نباشد باعث بیتفاوتی افراد میشود به شکلی که
به سادگی میتوانند این گونه صحنهها را تماشا و تکرار کنند».
«روانشناسان عقیده دارند تماشای مکرر صحنههای خشونتبار انسان را بتدریج
قسیالقلب میکند، چرا که دیدن چنین مناظری برای او عادی میشود. از اینرواست
که تأکید دارند افراد، بخصوص کودکان و نوجوانان از دیدن چنین صحنههایی اجتناب
کنند».
دکتر محمد تقی جغتایی، عصب شناس و رئیس دانشکده علوم بهزیستی و توانبخشی در این
رابطه میگوید: «این گونه فیلمها نظیر آنچه از سوی تروریستهای داعش منتشر
میشود، به لحاظ عصبشناسی، تأثیر بسیار منفی روی افراد بخصوص کودکان میگذارد،
چرا که
مغز کودکان از لحاظ عصب شناسی به گونهای است که وقایع را همانندسازی
میکند و به همین دلیل هم هست که کودکان دوست دارند چیزهایی را که میبینند
تکرار کنند. در واقع رفتارکودکان بر مبنای مشابهسازی است.»
«شما هم حتماً کودکانی را دیدهاید که بعد از تماشای فیلمهای خشن،
بلافاصله به تقلید از صحنههای فیلم شروع به بازی میکنند؛ این بازی میتواند
به واقعیت تبدیل شود :
کودکانی که در دوره کودکی
مدارهای عصبی خشونت در مغزشان شکل میگیرد، خشونت جزو رفتارهای ثابتشان میشود
و در بزرگسالی هم به انجام رفتارهای خشن تمایل پیدا و اگر موقعیتی پیش آید، به
آن اقدام میکنند».
دکتر مهدی صابری، رئیس بخش روانپزشکی قانونی معاینات مرکزی استان تهران
: «رسانهها وظیفه دارند اخبار و رویدادها را گزارش کنند و
اطلاعرسانی مناسبی در مورد آن انجام دهند. حوادث نیز بخشی از این اخبار و
رویدادهاست که انتشار آن لازم است و حتی در مواردی جنبه هشداری دارد،
اما بیان
جزئیات دقیق و انتشار تصاویر فجیع از حوادث نه تنها اثر مثبتی ندارد، بلکه قبح
خشونت را هم از بین میبرد.
انسانها
ذاتاً به رفتارهای خشونتآمیز گرایش دارند اما دیدن تصاویر خشن آنها را در سیکل
خشونت قرار میدهد».
متن کامل
تهیه وَ تدوین : عـبـــد عـا صـی