مناظره خر با خرگوش ...

  بسم الله الرحمن الرحیم  

 مناظره خر با خرگوش ...

  جهت مراجعه به مرجع متن، یا عنوان اصلی، به پیوند فوق اشاره کنید

 

 روزی چند دسته خر جمع می‏شوند و به درگاه خدا شکایت می‏کنند که ای خدای بزرگ درست است که به ما خر می‏گویند، ولی هر چه هستیم مخلوق تو هستیم تو خودت بین ما خرها و این آدمها داوری کن: اولاً غذای روزانه ما کاه و جو است. این آدمها کاه ما را برای خود برداشته و داخل مبلها و پشتی‏ها می‏گذارند و یا در پشت بامها از آن استفاده می‏کنند و بعد از آن همه کار و مشقت روزانه و خوردن شلاق، ما را تشنه و گرسنه رها می‏کنند! ما به جو هم قناعت کردیم ولی بی ‏انصافها جو را هم تبدیل به مال حرام می‏کنند و از آن آب جو می‏سازند! ای عجب!
بشر این همه آش و پلو و قرمه سبزی و فسنجان و کباب و شربت و غیره می‏خورد و باز این غذای روزانه ما را هم از ما دریغ می‏کند، آن هم به صورت حرام! بار خدایا خودت داوری و قضاوت فرما. آیا این بشر اشرف المخلوق است؟ اینکه من از شکم می‏بینم اشرف المخلوق است! خرگوشی که در آن حوالی که شکایت خرها را می‏شنید جلو می‏آید و در جواب خرها چنین می‏گوید:
ای خران عزیز که در واقع الاغهای زحمتکش و عزیزی هستید. من گرچه از خانواده شما نیستم، ولی گوشم خر است و نامم خرگوش است؛ من پاسخ این اعتراض شما را می‏دانم.
آن آدمی که اشرف المخلوق خداوند است، هیچ وقت تو را اذیت نمی‏کند، غذای تو را به موقع می‏دهد، شکم پرست نیست، آدمی ربانی است. این افرادی که تو می‏بینی، شکلشان مثل آدم است ولی آدم نیستند. گوش خر را بفروش و گوش دیگری بخر! اگر آدمی خر نباشد، رفیق خود را از لباسش نمی‏شناسد بلکه دنبال معرفت اوست.
مرشد از این حکایت چند پند می‏آموزد:
1 - هیچ وقت با آدم جاهل و مثل خر (البته خر به زعم ما) دوست نشو.
2 - با آدم سوداگر رفاقت مکن که یا مثل او خر می‏شوی یا به سودا مبتلا می‏شوی. مثل کچلی که اگر با او بنشینی، کچل می‏شوی.
3 - تن پروری مکن. تن پروری درد بدی است که از درد خری هم بدتر است.
4 - ظلم هم مکن؛ چه به انسان چه به حیوان.
چند بیت شعر طنز مرشد را در این حکایت برای آشنا شدن خوانندگان از نحوه مثنویهای مرشد ذکر می‏کنیم:
بر در دربار ایزد چند خر - شکوه می‏کردند از دست بشر
کی خدا ای چاره بیچارگان - چاره‏ای کن به هر درد ما خران
قوت ما کاه و جو است ای کردگار - قوت آدم هست بی حد و شمار
کاه ما را مبل و پشتی می‏کنند - در عوض با ما درشتی می‏کنند ...
ما بدان جو هم قناعت کرده‏ایم - ظلم آنها را اطاعت کرده‏ایم
این جوم را خمر و مشروبش کنند - آب جو سازند و معیوبش کنند ...
ما نه می خوردیم و نی آب هویچ - نی کباب پشت ماز و ساندویچ
قرمه سبزی و فسنجان و کباب - شربت به لیمو و نقل و شراب
کانادا و پپسی و کیم و اسو - پرتغال و لیمو و سیب و هلو
تخم مرغ و شیر و نان روغنی - شیر برنج و آب زرشک و بستنی ...
این بشر با این همه ظلم و ستم - اشرف المخلوق باشد از شکم! ...
گفت: خرگوشی خران را در جواب - کی خران چابک زرین رکاب
گرچه من خر نیستم گوشم خر است - فکر و هوشم از شماها بهتر است
گوش خر بفروش و دیگر گوش خر - این سخن‏ها کی رود بر گوش خر؟ ...
اشرف المخلوق اینها نیستند - آن جماعت جمله ربانیستند ...
گوش دل بگشای ای جان پسر - از خر و خرگوش پندی در ببر
هر کسی با خر نشیند خر شود - گر کسی با گر نشیند گر شود
گر خوری با شخص سودائی غذا - می‏شوی آخر به سودا مبتلا
نیست دردی بدتر از درد خری - از خری بدتر بود تن پروری
هر کسی خر گشت بارش می‏کنند - از سعادت بر کنارش می‏کنند
«ساعیا» بس کن که ما کر نیستیم - ظالم و تن پرور و خر نیستیم
 

 تهیه وَ تدوین : عـبـــد عـا صـی

برچسب ها: حاج مرشد، خر، اشرف المخلوقات، خرگوش، شکایت، شکم پرست، آدم ربانی،